Om te voorkomen dat box 3 fors omhoog gaat, kiest de politiek een andere weg: de rekening schuift door naar mensen die hun hypotheek grotendeels of helemaal hebben afgelost. Terwijl wonen in Nederland voor veel huishoudens al nauwelijks te betalen is, krijg je als aflosser de komende jaren juist extra belasting op je eigen huis voor je kiezen.
Extra lasten als je je huis hebt afgelost
Heb je weinig of geen hypotheek meer, dan verandert er iets wezenlijks. De bijtelling op de eigen woning — het fictieve bedrag dat bij je inkomen wordt opgeteld — gaat zwaarder meetellen. Met een flinke hypotheek kun je dat meestal compenseren met hypotheekrenteaftrek, maar als je je schuld hebt afgelost kan dat niet. Je belastbaar inkomen gaat dus omhoog, zonder dat je er daadwerkelijk meer geld voor terugziet.
Bescherming sneller afgebouwd
De regeling die deze groep jarenlang ontzag, de Wet Hillen, wordt in versneld tempo afgebouwd. Vanaf 2026 loopt het voordeel elk jaar verder terug en in 2041 is het helemaal weg. Heb je bijvoorbeeld een woning van 500.000 euro, dan krijg je volgend jaar al een bijtelling van 1.750 euro — en een steeds groter deel daarvan mag je niet meer verrekenen. Het restant telt mee als inkomen en daar betaal je belasting over.
Duur huis, laag inkomen: dubbel geraakt
Woon je in een kostbare woning maar heb je een laag inkomen, dan kan dit hard binnenkomen. Daarbovenop geldt voor dure huizen de zogenoemde villataks: boven een WOZ-waarde van 1,33 miljoen wordt een veel hoger forfait gerekend. Daardoor lopen de bedragen nog verder op.
En dat terwijl Nederlanders gemiddeld al te maken hebben met hoge woonlasten: dure energie, stijgende gemeentelijke heffingen, prijzige verzekeringen en onderhoud. Voor veel huishoudens voelt elke extra heffing dus als weer een tik.
Politieke keuze: minder gedoe dan een box 3-verhoging
De versnelling moet de schatkist ruim 2,8 miljard euro opleveren. Dat geld wordt gebruikt om een forse verhoging van box 3 — die spaarders en beleggers raakt — te voorkomen. Politiek zou zo’n box 3-stap meer onrust geven, dus kiest het kabinet voor een minder zichtbare route die voor een specifieke groep wél pijnlijk uitpakt.
Onrust en waarschijnlijk meer rechtszaken
Deze maatregel zorgt nu al voor ergernis bij huiseigenaren die dachten dat aflossen juist loonde. Er lopen bovendien procedures over zowel de villataks als de afbouw van de Wet Hillen. De verwachting is dat het aantal bezwaren en rechtszaken de komende jaren toeneemt, zeker nu de lasten sneller stijgen.
