Geschreven door Bert (80), een gepensioneerde met veel politieke ervaring.
Ik ben al aan het stemmen sinds de jaren ’60. Katholieken, liberalen, socialisten, populisten – ik heb ze allemaal wel eens langs zien komen. Maar na zestig jaar vraag ik me af: heeft het ooit daadwerkelijk iets opgeleverd?
Wilders in de regering – wat dan?
Geert Wilders zit eindelijk in het kabinet. Iets waarvan ik denk dat hij het zelf nooit voor mogelijk had gehouden. Maar zodra hij zijn positie kreeg, kreeg hij ook een soort muilkorf om. Zijn coalitiegenoten houden hem strak aan de lijn. Zijn plannen? Weggestreept. Zijn mening? Verdrinkt in eindeloos overleg.
Het blijft politiek theater, net als altijd. Laat hem maar roepen voor de camera, terwijl achter gesloten deuren iemand anders de besluiten maakt.
Nieuwe gezichten, oude tradities
Ik heb al heel wat ministers zien komen en gaan. Sommigen jong en vol energie, met mooie verhalen. Maar eenmaal binnen, stuiten ze vaak op wat ik “het grote nee” noem. De ambtenaren. Die zitten daar al twintig, dertig jaar. Ze weten precies hoe ze een minister kunnen vertragen, ontwijken of gewoonweg negeren.
Vroeg of laat verandert die frisse minister in een spreekbuis voor het bestaande systeem.
Den Haag regeert niet – dat doen Brussel, NAVO en de grote spelers
En dan is er de vraag wat Den Haag eigenlijk nog zelf mag bepalen. Ons landbouwbeleid? Dat is iets voor de Europese Unie. Onze militaire betrokkenheid? Een zaak van de NAVO. Onze grenzen? Beslissingen worden genomen door internationale wetgeving. De energietransitie? Afhankelijk van klimaatafspraken en richtlijnen die van ver buiten Nederland komen.
In al die jaren heb ik zelden meegemaakt dat de Nederlandse kiezers over zulke zaken mochten beslissen. We voeren hoofdzakelijk uit. Brave uitvoerders. Maar echt zelfstandig? Dat zijn we al lang kwijt.
Steeds dezelfde problemen
Ik kan me nog herinneren dat een huis bouwen heel normaal was. Nu moeten jonge mensen tien jaar wachten op een woning. Belastingen blijven stijgen, de zorg wordt duurder, en wat ooit vanzelfsprekend was, is nu een luxe. Elke regering belooft verbetering. Elke nieuwe partij beweert het anders te doen. Maar het eindresultaat blijft hetzelfde.
Je zou bijna denken dat de politiek niet wil veranderen. Of misschien niet kan.
Echte verandering valt niet in een hokje
Ik wil niet zeggen dat stemmen niets betekent. Maar verwacht er niet te veel van. Voor echte verandering moet je groter kijken. Het systeem zelf – hoe we politiek bedrijven, hoe macht wordt verdeeld – is waar het probleem zit.
We hebben mogelijk een nieuwe stem nodig. Een andere manier van besluiten nemen. Meer directe invloed voor burgers. Minder geheimhouding. Minder bureaucratie. Meer eenvoud.
Wat kun jij nog doen?
Misschien voel je je machteloos. Dat begrijp ik. Maar we kunnen nog steeds iets doen: kritisch blijven. Met elkaar praten. Je stem gebruiken – niet alleen in het stemhokje, maar ook op straat, in de buurt, in het debat. Vraag jezelf af: wie neemt de echte beslissingen? En waarom?
We moeten ervoor zorgen dat het systeem weer werkt voor de mensen. Niet alleen voor de bestuurders.
“Ik mag dan oud zijn, maar ik ben niet blind. Ik heb te veel beloftes gezien en te weinig resultaat. En ik zeg het nog maar een keer: het probleem ligt niet bij de partij die je kiest. Het zit in het systeem waarin ze opereren.” – Bert, 80 jaar
