Een kind grootbrengen met een stevige mentale basis betekent niet dat je het verdriet moet besparen of dat het voortdurend vol zelfvertrouwen moet lijken. Een mentaal weerbaar kind voelt heus pijn en tegenslag, maar krabbelt daarna op. Bij sommigen gaat dat vanzelf, maar als ouder kun je die veerkracht ook versterken. Niet door steeds meer te doen, juist door bepaalde dingen níet te doen.
Leer je kind geen slachtofferrol aan
Tegenvallers horen er nu eenmaal bij. Niet als eerste gekozen worden met gym of een onvoldoende halen maakt je kind nog geen slachtoffer. Als je als ouder te veel meegaat in zelfmedelijden, leert je kind dat het machteloos is. Laat liever zien dat je altijd een positieve reactie kunt kiezen; zo geef je kracht mee in plaats van kwetsbaarheid.
Laat schuldgevoel je opvoeden niet sturen
Schuldgevoel kent elke ouder, maar je opvoeding erdoor laten leiden is een valkuil. Geef je toe aan dat gevoel, dan leert je kind dat ‘nee’ zeggen niet oké is. Laat zien dat je ondanks schuld toch verstandige keuzes maakt; zo leert je kind grenzen te bewaken en niet over zich heen te laten lopen.
Maak je kind niet het middelpunt van alles
Als je kind het idee krijgt dat alles om hem of haar draait, verwacht het dat de wereld zich steeds aanpast. Dat werkt zelden buiten de deur. Help je kind focussen op wat het zélf kan bijdragen in plaats van wat anderen voor hem of haar zouden moeten doen.
Laat angst je keuzes niet bepalen
Je wilt je kind beschermen, logisch, maar overbeschermen werkt averechts. Als een kind nooit risico’s mag nemen, oefent het niet met spanning of angst. Door lastige situaties niet te vermijden maar stap voor stap aan te gaan, groeien moed en zelfvertrouwen.
Laat je kind niet de baas spelen
Geef geen zeggenschap over keuzes die je kind nog niet kan overzien. Als je kind beslist wat er op tafel komt of waar het gezin heen gaat, leg je verantwoordelijkheid neer waar die niet past. Houd de rolverdeling helder en verwacht gehoorzaamheid; zo leert je kind omgaan met regels en grenzen.
Verlang geen perfectie
Ambitie is prima, maar perfectie najagen werkt tegen je. Onhaalbare eisen voeden faalangst. Maak duidelijk dat fouten erbij horen en dat vooruitgang belangrijker is dan foutloos zijn.
Neem verantwoordelijkheid niet uit handen
Je gunt je kind rust, maar als het nooit taken heeft, leert het verantwoordelijkheid niet. Huishoudelijke klusjes of een bijbaantje laten zien dat inzet en discipline nodig zijn om doelen te halen.
Bescherm niet tegen elke pijn
Verdriet, spanning en teleurstelling horen bij het leven. Laat je kind die emoties ervaren en praat erover; dan merkt het dat je na moeilijke momenten weer vooruit kunt. Dat inzicht vormt de basis van mentale veerkracht.
Houd fouten niet tegen
Grijp je steeds in vóórdat er iets mis kan gaan, dan haal je de leerkans weg. Een vergeten broodtrommel of een onvoldoende is een les. De kleine gevolgen van misstappen brengen verantwoordelijkheid en zelfinzicht bij.
Verwar discipline niet met straf
Straf kijkt terug naar wat misging; discipline wijst de weg vooruit. Als je kind leert nadenken over zijn gedrag, groeit zelfbeheersing. Zo voed je een kind op dat niet bang hoeft te zijn om te falen en snapt waarom regels bestaan.
Ga niet telkens voor de makkelijke weg
Het is verleidelijk om toe te geven aan gezeur of iets zelf snel te doen voor de lieve vrede. Dat korte-termijngemak maakt volhouden op de lange termijn juist lastiger. Als je kind leert dat beloningen soms later komen, groeit het doorzettingsvermogen.
Geef niet nonstop goedkeuring
Als je kind voortdurend bevestiging krijgt, gaat zijn zelfvertrouwen leunen op wat anderen vinden. Doseer je complimenten en richt ze op inzet en proces in plaats van alleen het resultaat. Zo leert je kind trots te zijn op de eigen inspanning.
Los niet elk probleem voor je kind op
Het is menselijk om pijn weg te willen nemen, maar soms is aanwezig zijn genoeg. Luister, geef vertrouwen en laat de oplossing even liggen; dan ervaart je kind dat het moeilijkheden zelf kan dragen.
Een mentaal sterk kind is geen kind zonder zorgen, maar iemand die leert ermee om te gaan. Geef je kind ruimte om te struikelen, te voelen en weer op te krabbelen; zo help je het uitgroeien tot iemand die stevig in zijn schoenen staat.
