Als je heup niet meer wil meewerken: zo herken je slijtage (en wat je er zelf aan kunt doen)
Je staat er zelden bij stil hoe belangrijk je heupen zijn — totdat ze pijn gaan doen.
Of het nu bij het uit bed komen is, tijdens het lopen of gewoon als je je omdraait in bed: heupslijtage kan je dagelijks leven flink dwarszitten.
Hoe weet je of je heup echt aan het slijten is? En wat kun je zelf doen om verergering te voorkomen?
Wat houdt een “versleten heup” in?
Met een versleten heup — in vaktermen heupartrose — bedoel je dat het kraakbeen in je heupgewricht geleidelijk dunner wordt.
Normaal gesproken fungeert dat kraakbeen als een gladde, veerkrachtige laag tussen de botten, zodat je zonder pijn kunt bewegen.
Als het slijt, schuren de botten meer tegen elkaar aan en dat geeft pijn, stijfheid en soms een knarsend of krakend gevoel.
Het komt veel voor, zeker na je 50e, maar ook jongere mensen kunnen ermee te maken krijgen door overbelasting, een oude blessure of erfelijke aanleg.
Signalen van een versleten heup
Slijtage in de heup komt meestal sluipend en laat steeds vaker van zich horen.
Let vooral op deze veelvoorkomende klachten:
1. Pijn in lies of bovenbeen
De pijn zit vaak niet precies op de heup, maar straalt uit naar de lies, bil of het bovenbeen.
Daardoor denken sommigen eerst aan rugklachten — terwijl de oorzaak in de heup ligt.
2. Stijfheid, vooral bij het opstaan
Na slapen of een tijd zitten voelt je heup “vast”.
Met wat beweging komt het meestal langzaam op gang, maar de oude soepelheid is weg.
3. Last bij alledaagse handelingen
Veters strikken, fietsen, trappen lopen of in de auto stappen — het wordt ineens een uitdaging.
Het voelt alsof je lichaam ouder is dan jij.
4. Kraken of schuren in de heup
Je kunt bij bewegen een kraakje of schurend gevoel ervaren. Dat komt doordat het kraakbeen dunner is geworden.
5. Minder bewegingsvrijheid
De heup draait minder ver naar binnen of naar buiten.
Je merkt het bij sport, maar ook bij simpele dingen als bukken of een stap opzij.
Wat je zelf kunt doen bij een versleten heup
Slijtage kun je niet terugdraaien — maar je kunt wel veel doen om pijn te verminderen en verdere slijtage te remmen.
Dit helpt om je heup zo sterk en soepel mogelijk te houden:
1. Blijf bewegen (met beleid)
Stilzitten helpt niet.
Regelmatige, rustige beweging houdt je gewrichten soepel en maakt de spieren rond de heup sterker.
???? Fijne opties: wandelen, fietsen, zwemmen of yoga.
Vermijd sporten met veel schokken of draaibewegingen, zoals hardlopen of tennis.
2. Train je heupspieren
Sterke spieren vangen belasting op.
Fysiotherapie kan je gerichte oefeningen leren, zoals bruggetjes (hip bridges) of zijwaartse beenheffingen.
3. Houd je gewicht in de gaten
Elke extra kilo geeft extra druk op je heupen.
Zelfs een beetje afvallen kan al veel schelen in pijn en mobiliteit.
4. Warmte en ontspanning doen veel
Warmte ontspant spieren en neemt stijfheid weg.
Een warme douche, kruik of een bad kan wonderen doen, zeker in de ochtend.
5. Gebruik pijnstillers slim
Paracetamol is meestal de eerste keuze.
Bij hevigere pijn kan een arts tijdelijk ontstekingsremmers (zoals ibuprofen of naproxen) adviseren, maar gebruik die niet langdurig zonder overleg.
6. Luister naar je lichaam
Ga niet over je grens heen.
Pijn is een signaal, geen zwakte. Wissel inspanning af met rust en gun je lijf herstel.
Wanneer naar de dokter?
Houden de klachten langer dan een paar weken aan of wordt bewegen steeds lastiger?
Neem dan contact op met je arts of fysiotherapeut.
Een röntgenfoto of MRI kan duidelijk maken hoe ver de slijtage is.
In ernstige gevallen kan een heupprothese uitkomst bieden — een ingreep met tegenwoordig hele goede resultaten.
Kortom
Een versleten heup betekent niet dat je stil moet zitten.
Juist door bewust te bewegen, goed naar je lichaam te luisteren en er op tijd bij te zijn, kun je je leven een stuk comfortabeler maken.
Je heup draagt je letterlijk door het leven.
Zorg er dus goed voor — elke stap die je zet is er één richting minder pijn, meer kracht en soepeler bewegen.
