Kijk je naar hoe het huishouden in de jaren 60 en 70 draaide, dan voelt het bijna alsof je naar een andere tijd kijkt. Toen waren het meestal vrouwen die het grootste deel van de klussen deden. De dagen vulden zich met de was met de hand doen, werken met loodzware strijkijzers en koken op ouderwetse gaspitten. Een flinke bak werk, waarbij de techniek van toen niet kon tippen aan de apparaten die we nu hebben. Schoonmaken en andere taken kostten veel tijd en energie. Dankzij slimme innovaties en geautomatiseerde huishoudelijke apparaten is dat nu veel makkelijker geworden, en dat heeft ons dagelijks leven flink op z’n kop gezet.
Een waterbak die hoog boven de vloer hing, waaruit het water op commando naar beneden stroomde. Zodra je wilde spoelen, ging er een verborgen mechanisme aan het werk. Een diepe zucht vulde de ruimte, het geluid van iets dat opnieuw begint. Tegenwoordig vaak aan de kant gezet, houdt zo’n bak nog de echo’s van vroeger vast, als stille getuige van het gewone leven en wat zich uit het zicht afspeelde.
Herkenbare innovatie
De stortbak hoorde bij oudere toiletten en diende als opslag voor het water waarmee je doorspoelde. Meestal hing hij boven de pot, vulde hij zich via de leidingen en liet hij het water los zodra je het mechanisme activeerde. Het kenmerkende klokkende bijvulgeluid hoorde je in veel huizen. Soms werd zo’n bak ook gebruikt om regenwater op te vangen voor hergebruik in het huishouden — een vroeg voorbeeld van zuinig omgaan met water.
- Waterreservoir: De stortbak was de opslag voor spoelwater; met een hendel of knop zette je de spoeling in gang.
- Zwaartekrachtspoeling: De meeste systemen werkten op zwaartekracht; het water viel vanuit de bak de pot in en voerde de inhoud af.
- Variatie in ontwerp: Er waren tal van uitvoeringen en materialen, zoals keramiek, porselein en gietijzer, soms zelfs met decoraties of reliëf.
- Regenwaterhergebruik: In sommige huizen ving de bak regenwater op om het toilet door te spoelen, wat water bespaarde en duurzamer was.
- Evolutie met moderne technologie: Met de komst van efficiëntere, waterbesparende systemen maakten klassieke stortbakken geleidelijk plaats voor moderne toiletten met geïntegreerd spoelmechanisme.
