Grote dag: het verkeersexamen
Voor veel basisschoolkinderen is het verkeersexamen hét moment om te laten zien dat je veilig en zelfstandig kunt fietsen. Na weken oefenen, theorie en proefrondjes is het eindelijk zover: je mag bewijzen dat je het verkeer aankan. Meestal loopt dat vlekkeloos, maar bij Sam (11) ging het compleet anders.
Niet door de keuring vanwege een ‘andere’ fiets
Tussen de rij nerveuze kinderen met blinkende fietsen valt Sam meteen op. Hij verschijnt op een fatbike, zo’n robuuste fiets met dikke banden die je tegenwoordig overal ziet. Tijdens de controle gaan de wenkbrauwen omhoog. De vrijwilligers besluiten dat zijn fiets niet voldoet: te zwaar, te groot en mogelijk onveilig voor het examen.
Sam begrijpt er niks van. “Ik ga hier elke dag mee naar school,” zegt hij verbaasd. Zijn ouders stappen boos in. Zij vinden het oneerlijk dat een kind geweigerd wordt om het type fiets. “Dit voelt willekeurig. Wie bepaalt wat wel of niet oké is?”
Hevige discussie op het schoolplein
Wat een simpele check had moeten zijn, verandert in een stevige discussie. De examinatoren leggen uit dat het examen is gemaakt voor standaardfietsen. Een fatbike is zwaarder en stuurt anders, waardoor beoordelen zoals zij gewend zijn lastiger wordt.
De moeder van Sam vindt dat achterhaald: “Omdat zijn fiets afwijkt, mag hij niet meedoen? Dat is uitsluiting. Zó rijden jongeren nu.” Ondertussen bemoeien andere ouders zich ermee: de één vindt dat je met de tijd mee moet, de ander vindt het logisch dat er grenzen zijn voor elfjarigen.
Nieuwe trends, nieuwe regels?
De situatie wakkert een bredere discussie aan. Steeds meer kinderen rijden op e-bikes of fatbikes. Moet het examen daarop meebewegen, of houd je de klassieke stadsfiets als uitgangspunt? Een begeleider vindt dat je eerst de basisvaardigheden op een gewone fiets moet beheersen, zonder extra power of superbrede banden.
Tegelijk klinkt de roep om soepelere regels. De samenleving verandert, dus waarom zouden de examenvoorwaarden stilstaan? Als je wilt toetsen wat kinderen in het verkeer kunnen, moet je misschien ook beoordelen op de fietsen die ze dagelijks gebruiken.
Wat dit meteen betekende voor Sam
Voor Sam had het directe gevolgen: hij mocht die dag niet deelnemen. Zijn ouders denken aan een officiële klacht. De school snapt de emoties, maar volgt voorlopig de richtlijnen van het verkeersveiligheidsbureau. Wel staan ze open voor een gesprek over hoe dit in de toekomst beter kan.
Deze school is niet uniek. Op meerdere plekken in Nederland spelen vergelijkbare discussies over welke fietsen zijn toegestaan tijdens het examen.
Fatbikes rukken op
Fatbikes zijn in trek bij jongeren: ze ogen stoer, rijden comfortabel en je bent snel weg, soms met elektrische ondersteuning. Ideaal voor dagelijks gebruik, maar precies die eigenschappen baren verkeerskundigen zorgen door het extra gewicht en de hogere snelheid.
Volgens experts gedragen sommige fatbikes zich in het verkeer meer als lichte brommers dan als gewone fietsen. Veel elfjarigen hebben nog niet de coördinatie en het verkeersinzicht om in onverwachte situaties veilig te reageren op zulke fietsen. Niet gek dat sommige scholen e-bikes en fatbikes bij het examen inmiddels weren.
Veiligheid vs. vrijheid
Toch schuurt het bij veel ouders. Als je kind elke dag op dezelfde fiets rijdt, waarom mag het examen dan niet op die fiets? Het gaat toch om kijken, inschatten en voorrang, niet om het frame en de banden?
Deskundigen wijzen erop dat het niet alleen draait om het kind, maar om de totale verkeersdynamiek. Een fiets die sneller optrekt of anders stuurt kan onverwachte situaties veroorzaken. Bij een examen, waar veel kinderen tegelijk onderweg zijn, wil je dat risico zo klein mogelijk maken.
En nu?
Sam’s ouders vinden nog steeds dat hun zoon onterecht is uitgesloten en dat de regels niet zijn meegegroeid met wat je op straat ziet. Of er snel iets verandert, is onduidelijk. Wel is duidelijk dat scholen, ouders en experts samen moeten bepalen wat je precies toetst: het type fiets of het gedrag in het verkeer.
Eén ding is zeker: de discussie over verkeersveiligheid en nieuwe fietstrends is nog lang niet klaar. Vindt jij dat scholen moeten meebewegen met moderne fietsen, of is het goed dat er duidelijke grenzen blijven bestaan bij het verkeersexamen?
