Het aantal crashes met jongeren op fatbikes is de laatste tijd flink geëxplodeerd. In 2022 kwamen zeven bestuurders van zo’n fiets op de spoedeisende hulp terecht, in 2023 liep dat al op naar 59. In de eerste vier maanden van dit jaar stonden er al 33 incidenten op de teller. Onderzoekers verwachten dat, als dit tempo aanhoudt, 2024 richting de 100 fatbike-ongelukken kan gaan. Een ernstig ongeluk in Breda, waar twee jonge meisjes zwaargewond raakten na een botsing met een auto, maakte veel los.
Door die stijging groeit de druk om een minimale leeftijd voor fatbikegebruik in te voeren. VeiligheidNL pleitte onlangs voor een verbod voor kinderen onder de 16 jaar op fatbikes. Hun reden: jongere kinderen schatten risico’s vaak slecht in en brengen daarmee zichzelf en anderen in gevaar.
Ondanks die oproepen blijkt een aparte minimumleeftijd voor fatbikes juridisch lastig rond te krijgen. Onderzoeksbureau Sweco, dat dit in opdracht van de minister van Infrastructuur en Waterstaat onderzocht, concludeert dat een specifieke leeftijdsgrens voor alleen fatbikes nauwelijks te handhaven is. Ja, die fietsen hebben dikkere banden, maar dat maakt ze niet anders genoeg dan andere e-bikes om aparte regels te rechtvaardigen.
Bovendien zijn regels op basis van banddikte makkelijk te omzeilen door net wat smallere banden te monteren, zegt Sweco. Daardoor wordt een strikte leeftijdsgrens in de praktijk onwerkbaar. Eind vorig jaar stuurden 45 burgemeesters een brief aan het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat met het verzoek een minimumleeftijd voor alle e-bikes in te voeren. Juridisch is dat mogelijk, maar er kleven grote praktische nadelen aan.
Volgens Sweco zou zo’n maatregel vooral veel scholieren raken, met name buiten de stad. Ongeveer 32.000 leerlingen gebruiken dagelijks e-bikes om naar school te gaan. Een verbod zou hun bewegingsvrijheid stevig inperken. Het probleem is dus complex: de veiligheid van jongeren op fatbikes en e-bikes staat steeds meer onder druk, maar een oplossing die zowel juridisch als praktisch werkt, is niet zomaar gevonden. Er zijn slimme en vernieuwende stappen nodig die jonge weggebruikers beter beschermen zonder hen oneerlijk te benadelen.
Een logische stap is strenger toezicht op de bestaande verkeersregels. Daarnaast kun je denken aan betere infrastructuur en gerichte voorlichtingsacties over de risico’s van fatbikes. Dat helpt om bewustzijn te vergroten én de veiligheid op straat te verbeteren.
De populariteit van fatbikes onder jongeren heeft dus duidelijk een keerzijde. De cijfers schreeuwen om snelle actie, maar door juridische en praktische hobbels is er geen simpele oplossing. Het is aan beleidsmakers en veiligheidsexperts om samen te werken en creatief te blijven, zodat er maatregelen komen die wél werken en tegelijk de balans bewaren tussen veiligheid en mobiliteit voor jongeren.
