Ik ben Teun, 60, econoom van beroep. Al m’n werkende leven volg ik de woningmarkt en geloof me: maar weinig thema’s blijven zo hardnekkig terugkomen als de hypotheekrenteaftrek. Telkens weer hoor je: “Schaf ’m af, dan gaan de woningprijzen eindelijk omlaag!”
Klinkt best logisch, maar in de praktijk is het zelden zo simpel. Daarom ben ik gaan kijken hoe het uitpakt in landen waar die aftrek al lang verdwenen is.
Een tour door Europa
In Frankrijk, Spanje, Portugal, Ierland, Litouwen en Griekenland krijg je al tijden geen fiscaal voordeel meer op nieuwe hypotheken. In Duitsland heeft de eigen woning dat nooit gekend. Nederland houdt er nog aan vast, zij het in flink uitgeklede vorm.
Wat doen de prijzen daar?
En hier komt het opvallende: je zou denken dat de huizenprijzen daar veel gelijkmatiger bewegen. Niet dus:
-
In Portugal schieten de prijzen omhoog.
-
Spanje blijft daar nauwelijks bij achter.
-
In Ierland is de markt nog altijd oververhit.
-
Alleen Frankrijk blijft rustig; daar kabbelt de markt wat door.
En Nederland? Onze stijgingen zijn lager dan in die koplopers, maar nog altijd ruim boven het Europese gemiddelde.
Zo kijk ik ertegenaan
Na al die jaren herken ik een patroon: het draait niet alleen om fiscale voordelen. De echte aanjager van prijsstijgingen is schaarste. Als er te weinig woningen zijn en de vraag hoog blijft, helpt geen enkel belastingknopje.
De hypotheekrenteaftrek schrappen kan tijdelijk wat lucht geven, maar aan de kern van het probleem verandert het niets.
Dus, als je nog hoopt op een wondermiddel: dat is er niet. De enige echte uitweg roepen we al dertig jaar, maar politiek komt het steeds te traag van de grond: bouwen, bouwen, bouwen.
