We horen het vaak: Nederland staat te boek als een van de rijkste landen. De economie loopt, de statistieken zien er prima uit en het vangnet is stevig. Maar als je bij Johan aan de keukentafel zit, lijkt dat allemaal heel ver weg.
Johan is 82, met pensioen en woont alleen. Fit genoeg om zelfredzaam te zijn, maar op een leeftijd waarop de kou sneller binnendringt. Zijn thermostaat gaat bijna nooit boven de 18. Niet uit voorkeur, maar omdat hij bang is voor de kosten.
Elke graad voelt als een gok
“Vroeger draaide ik hem zorgeloos naar 20,” zegt Johan. “Nu check ik eerst de meter.”
De energierekening maalt steeds in zijn hoofd. Elke graad erbij voelt als risico. Red ik het deze maand? Wat als de winter echt koud wordt? En wat als de tarieven straks opnieuw omhoog schieten?
Dan kiest hij liever voor een extra trui dan voor spijt achteraf.
Met pensioen in een duur land
Hij krijgt AOW en een bescheiden aanvullend pensioen. Op papier lijkt dat voldoende. In de praktijk vreten de vaste lasten steeds meer weg. Energie, eten, zorg: alles werd duurder. Zijn inkomen niet.
Politici praten over koopkracht en tegemoetkomingen, maar in zijn portemonnee voel je daar weinig van. De rek is eruit. Eén tegenvaller en het wordt meteen spannend.
Rijkdom, maar voor wie precies?
We profileren ons graag als welvarend. In statistieken en gemiddelden klopt dat. Alleen: van gemiddelden wordt je huis niet warm, en je rekening gaat er niet van omlaag.
Veel gepensioneerden ervaren dat ze tussen wal en schip zitten. Te ‘rijk’ voor structurele hulp, te kwetsbaar om stijgende prijzen moeiteloos te dragen. Ze hebben een leven lang gewerkt, belasting betaald, bijgedragen. Nu wordt elke euro omgedraaid.
De stille keuze voor kilte
Wat hem misschien nog het meest steekt: niemand ziet het. Hij zeurt niet, staat niet op een plein met borden. Hij past zich aan. Zoals zovelen.
Kachel omlaag. Korter douchen. Lichten uit. Alles om de uitgaven in toom te houden. Stille keuzes die je niet terugziet in cijfers, maar wel voelt in woonkamers in het hele land.
Ouder worden met zorgen
Ouder worden zou rust en zekerheid moeten geven, het idee dat je er bent. Voor Johan voelt het anders. Niet de leeftijd jaagt hem angst aan, maar de envelop op de mat.
Dat schuurt. In een rijk land zou niemand van 82 bang hoeven zijn om het warm te krijgen.
Zolang energie prijzig blijft en inkomens niet meebewegen, blijft Johans thermostaat op 18. Niet uit keuze, maar omdat Nederland voor veel gepensioneerden op papier welvarend is en in het dagelijks leven gewoon te duur.
