Het verdwijnen van respect in Nederland: Wat is er gebeurd met fatsoen?
Elke zaterdag pakte Ron zijn fiets voor een snelle boodschap bij de supermarkt. Het was een stralende dag; de vogels zongen en alles leek z’n gangetje te gaan. Totdat een jongere hem op straat aansprak. Een jongen, niet ouder dan zestien, met een hoodie en oortjes in, keek hem aan.
“Kun je me zeggen waar de Kruidvat is?” vroeg de jongen. Ron verstijfde even. Het drong langzaam tot hem door wat hem hier zo stoorde: de jongen sprak hem met ‘je’ aan. Geen ‘u’, geen beleefde toon, maar alsof ze al jaren collega’s waren. Ron werd er niet boos om, maar voelde vooral een diep verdriet. Waar was dat respect gebleven?
Het lijkt alsof jongeren vandaag de dag geen flauw benul meer hebben van fatsoen en beleefdheid. In onze kindertijd leerden we al snel dat je oudere mensen met ‘u’ aanspreekt, dat beleefdheid telt tegenover vreemden, en dat respect voor anderen de basis is van een beschaafde maatschappij. Maar dat lijkt nu bijna verdwenen. Of is het misschien de tijd die verandert?
De manier waarop we onze kinderen opvoeden is hier zeker van invloed. Ouders zijn tegenwoordig meer met hun telefoon bezig dan met hun kroost. Tradities en normen worden minder belangrijk gevonden. Onze kinderen groeien op in een wereld die steeds informeler wordt. Waar docenten gewoon bij hun voornaam worden genoemd en het woord ‘u’ een ouderwetse term lijkt. Is dit de norm waar we aan moeten wennen?
Er zijn mensen die beweren dat taal nu eenmaal evolueert en dat ‘u’ een verouderde beleefdheidsvorm is. Dat slaat nergens op. Respect en fatsoen zijn niet zomaar tijdgebonden. Ze zijn de hoeksteen van ons samenleven. Als we dat respect verliezen, verliezen we meer dan alleen een aanspreekvorm. Dan raken we onze normen, waarden en ook onze identiteit als beschaafde natie kwijt.
Ron wees de jongen vriendelijk de weg, maar kon het op zijn terugtocht naar huis niet loslaten. Is het echt de schuld van hoe ouders opvoeden? Of is het deel van een bredere maatschappelijke verandering die niemand meer in de hand heeft? Misschien komt het door sociale media, waar formele beleefdheden lijken te verdwijnen. Of is het misschien de dalende standaard in het onderwijs, waar discipline en respect niet meer centraal staan?
Wat denk jij ervan, beste lezer? Moeten we accepteren dat jongeren informeler worden en de klassieke beleefdheidsvormen uitsterven? Of wordt het tijd om de normen en waarden die Nederland ooit groot maakten terug te halen? Laat het ons weten in de comments!
